ექვსი წყნარი გალაქტიკა რამდენიმე თვეში კვაზარად აკაშკაშდა - რა გველის ჩვენ

ადამიანის სიცოცხლე საკმაოდ ხანმოკლეა და გალაქტიკური მასშტაბის მოვლენებზე ფიქრისას, როგორც წესი, მივიჩნევთ, რომ ისინი ძალიან ნელა ხდება. თუმცა, ყოველთვის ასე როდია.

საქმე ის არის, რომ სულ რამდენიმე თვეში, ექვსმა გალაქტიკამ საკმაოდ სანახაობრივი სახით გარდაქმნა დაიწყო. ეს შედარებით მშვიდი გალაქტიკები უცბად აქტიურ კვაზარებად იქცნენ — ყველაზე კაშკაშა გალაქტიკებად, რომლებიც კოსმოსში უზრმაზარი ოდენობის რადიაციას ტყორცნიან.

ეს მოვლენა არა მხოლოდ საოცრად სანახაობრივია, არამედ შეიძლება საბოლოოდ გადაჭრას მეცნიერთა შორის დიდი ხნის საკამათო თემაც — რა წარმოქმნის სინათლეს ამ განსაკუთრებული ტიპის გალაქტიკებში. სინამდვილეში, ისინი შეიძლება მიუთითებდნენ გალაქტიკის ბირთვის აქამდე უცნობ აქტივობაზე.

სიკაშკაშის თვალსაზრისით ეს ექვსი გალაქტიკა დაბალი იონიზაციის ბირთვული გამოყოფის ხაზის (LINER) რეგიონს მიეკუთვნებოდა, რაც საშუალო ასაკის გალაქტიკებისთვის არის დამახასიათებელი.

ჩვენთვის ცნობილი ყველა გალაქტიკის მესამედი ამ ტიპისაა, ისინი უფრო კაშკაშაა, ვიდრე მიძინებული სუპერმასიური შავი ხვრელის მქონე გალაქტიკები, მაგრამ არც ისე კაშკაშა, როგორც აქტიური გალაქტიკები (სეიფერტის გალაქტიკები), რომელთა ცენტრალური შავი ხვრელები გააფთრებული ჭამენ მატერიას.

ასეთ აქტიურ გალაქტიკებს შორის ყველაზე კაშკაშაა კვაზარი გალაქტიკები; უფრო მეტიც, ისინი სამყაროს ერთ-ერთი ყველაზე კაშკაშა ობიექტებია. მათი სინათლე და რადიოგამოსხივება, რომელსაც ჩვენ ვხედავთ, წარმოქმნილია შავი ხვრელის გარშემო არსებული მატერიით, იგივე აკრეციის დისკოთი.

ასეთი მოვლენები იშვიათი არ არის, მაგრამ როგორც წესი, არც ერთი მათგანი არაა ასე დრამატული. მას ცვალებადი სახის კვაზარს უწოდებენ და პირველად 2015 წელს შენიშნეს, ოღონდ საპირისპირო მიმართულებით — კვაზარი ჩაბნელდა და სეიფერტის გალაქტიკად გადაიქცა.

წყარო: 1tv.ge, მეცნიერება